Witamina A - gdzie się znajduje ? Właściwości beta-karotenu, zapotrzebowanie i niedobory

Najważniejsze i najbardziej istotne rzeczy o witaminie A. Czyli w jakich produktach jest jej najwięcej, jakie jest zapotrzebowania na witaminę A, objawy niedoboru lub nadmiaru, czyli przedawkowania oraz zagrożenia, jakie przy tym występują. Czym w ogóle jest witamina A - co to i po co to? ;) I dlaczego jest ważna dla zdrowia? Innymi słowy - wszystko o naturalnej witaminie A.

WITAMINA A:

Należy do grupy witamin odkrytych najwcześniej, a jej głównym składnikiem jest retinol, później występują karotenoidy. Stąd też witamina A często jest nazywana retinolem. Inne jej nazwy to: prowitamina A, beta-karoten i akseroftol.
Zagrożenia wynikające z jej niedoboru znane były już za czasów starożytności, kiedy to w starożytnym Egipcie, Rzymie oraz Grecji nazywano je ogólnie kurzą ślepotą lub też ślepotą zmierzchową.
Jednak dopiero między XIX, a XXw ustalono, że na rozwój kurzej ślepoty ma wpływ złe odżywianie.
Witamina A swoją nazwę otrzymała w XXw, w latach dwudziestych.

ŹRÓDŁA - GDZIE ZNAJDZIEMY WITAMINĘ A?

Oczywiście najlepszym wyborem witamin są źródła naturalne, czyli te występujące w pożywieniu. Są o niebo lepsze od tych syntetycznych, zawartych w suplementach. Naturalne witaminy mają dużo lepsze działanie i lepszą przyswajalność.

Jeśli mowa o źródłach, możemy sobie podzielić witaminę A na dwa rodzaje: w postaci retinolu oraz w postaci karotenoidów.
- Retinol jest początkową postacią witaminy A, która już jest gotowa w swojej postaci do spełniania własnych funkcji i zadań.
- Jeśli chodzi o postać karotenoidów, głównie chodzi nam o beta-karoten, który dopiero w wątrobie przemienia się w witaminę A.
Czym się różnią?
Oprócz marchewkowego odcienia skóry, nie grożą nam raczej żadne objawy czy negatywne skutki spożycia zbyt dużej ilości beta-karotenu, w przeciwieństwie do retinolu.
O objawach przedawkowania witaminy w tej właśnie postaci (retinol) napiszę poniżej.

Źródła witaminy A (beta-karoten):

• czerwone i żółtopomarańczowe warzywa: pomidor, marchew, dynia, słodkie ziemniaki
• zielone warzywa: brokuły, zielony groszek
• warzywa liściaste: jarmuż, szpinak, sałata, koper, pietruszka
• owoce: morele, brzoskwinie, śliwki, wiśnie

Źródła witaminy A (retinol):

• nabiał
• tran rybi i tłuste ryby
• żółtko jaja
• wątroba i podroby

 

FUNKCJE WITAMINY A:

 

Do zadań specjalnych należą m.in.:

• zachowanie zdrowia wilgotnych tkanek miękkich (oczy, skóra, włosy, paznokcie, błony śluzowe)
• ochrona błon śluzowych oraz nabłonka skóry i nabłonka układu oddechowego
• utrzymanie prawidłowego stanu skóry, włosów i paznokci
• zachowanie prawidłowego widzenia po zmroku
• udział w procesach widzenia
• wsparcie procesów regeneracji komórek oraz regulacja procesów wzrostowych
• zapewnienie prawidłowego wzrostu kości i zębów
• wzmocnienie odporności
• zapewnienie prawidłowego rozwoju płodu
• usprawnienie procesów metabolicznych w wątrobie
• zapewnia właściwy metabolizm białek i hormonów
• synteza hormonów kory nadnerczy
• pobudzenie działania grasicy
• i inne

ZAPOTRZEBOWANIE NA WITAMINĘ A:

Zapotrzebowanie różni się i u każdej osoby indywidualne zapotrzebowanie wyniesie trochę mniej lub więcej. Przybliżone zalecane spożycie witaminy A, które pokazuje poniższa tabelka opiera się na założeniach Jarosza M. z "Norm żywienia populacji polskich".
U kobiet w ciąży zapotrzebowanie wynosi 750 µg, a u karmiących 1300 µg.
Jeśli chodzi o jednostkę, zapotrzebowanie podane jest w  µg RAE, czyli w mikrogramach równoważnika retinolu.

NIEDOBÓR WITAMINY A i PRZEDAWKOWANIE - OBJAWY:

Witamina A jest niezbędna tak wielu ważnym procesom, które zachodzą w naszym organizmie, że jej niedobór może wiązać się z równie ważnymi konsekwencjami.
Nie powinno dojść do niedoboru tej akurat witaminy, jeżeli nasza dieta czy też sposób odżywiania jest urozmaicony.
Jako, że nasz organizm magazynuje witaminę A, skutki przedawkowania również występują i również są groźne. W postaci retinolu są nawet toksyczne i teratogenne.
Jako, że nasz organizm magazynuje witaminę A, skutki niedoboru pojawiają się nawet kilka miesięcy później.

Objawy niedoboru:

• wysychanie spojówek i rogówek
  
• zaburzenia widzenia
• pogorszenie się procesów widzenia po zmroku
• ogólne pogorszenie wzroku
• złe samopoczucie
• zmniejszony apetyt
• poczucie zmęczenia i osłabienia
• zwiększona podatność na choroby, zakażenia, infekcje itp.
• bardzo szorstka sucha skóra - łokcie, kolana, uda i ramiona
• sucha, szorstka i swędząca skóra
• wysypki skórne i trądzik
• łuszczyca i inne choroby skórne
• dłuższe gojenie się ran
• łysienie plackowate
• wypadanie i łamanie się włosów
• łupież
• łamanie się paznokci, kruchość paznokci
• zahamowanie wzrostu
• zanikanie nabłonków
• zmiany w układzie nerwowym
• alergie

Objawy przedawkowania:

• suchość, swędzenie i zażółcenie skóry
• owrzodzenie skóry
• obrzmienie oczu
• wypadanie włosów
• zaburzenia wzroku
• ociężałość
• osłabienie mięśni
• drażliwość i nerwowość
• ból głowy
• bóle kości i stawów
• opuchnięcie wątroby i śledziony
• powiększenie wątroby
• zaburzenia żołądkowo-jelitowe
• krwotoki
• krwawienie dziąseł
• wady wrodzone u dzieci - jeśli przedawkowanie ma miejsce u kobiety w ciąży

BETA-KAROTEN:

Jest karotenoidem nadającym czerwoną, pomarańczową lub żółtą barwę warzywom i owocom. Przy sporej dawce, skóra człowieka również potrafi zabarwić się na marchewkowy odcień.
Doskonale wpływa na skórę, włosy i paznokcie, hamuje procesy starzenia się i chroni przed drobnoustrojami. Jako silny przeciwutleniacz doskonale spełnia swoje funkcje.
Jako, że jest prekursorem witaminy A, potrafi w organizmie przemienić się w retinol. Nie jest niebezpieczny i nie prowadzi do takich skutków przedawkowania jak wyże wymienione.

POZDRAWIAM :):)